Tham vọng đưa AI vào cuộc sống của Trung Quốc Báo VnExpress Công nghệ

Đăng ngày: 16 03, 2025

Theo Tân Hoa Xã, AI đang là chủ đề nổi bật tại các cuộc họp chính phủ Trung Quốc thời gian qua, trong đó bàn về việc ứng dụng công nghệ vào nhiều lĩnh vực của nền kinh tế, vẽ nên một bức tranh rộng hơn: "siêu thị trường AI".

Giữa tuần trước, báo cáo công tác chính phủ Trung Quốc đệ trình sáng kiến AI Plus, cam kết hỗ trợ ứng dụng rộng rãi các mô hình AI quy mô lớn. Cùng với đó, trí tuệ nhân tạo sẽ kết hợp mạnh mẽ với thiết bị thông minh thế hệ mới, như xe tự lái chạy năng lượng tái tạo, smartphone, máy tính, robot thông minh. Bức tranh AI Plus đưa ra là triển khai trí tuệ nhân tạo đến mọi mặt đời sống, từ tạo kịch bản phim, lập trình tự động đến ứng dụng vào nông nghiệp hay sản xuất bằng robot.

e95c6b5bcaf1860fd345eb29c4664ec3

Học sinh Trung Quốc tham quan và trải nghiệm một mẫu robot ở Bắc Kinh năm 2021. Ảnh: Investment Monitor

Đào tạo AI từ tiểu học

"Trung Quốc có một vũ khí bí mật mới trong cuộc chiến AI toàn cầu: học sinh tiểu học. Bắc Kinh đang đào tạo thế hệ CEO công nghệ tiếp theo từ sân chơi ở lứa tuổi nhỏ nhất", Fortune bình luận sau khi xuất hiện báo cáo cho thấy Trung Quốc bắt đầu đào tạo AI từ cấp học sau mầm non.

Theo Bloomberg, từ học kỳ mùa thu năm nay, các trường tiểu học và trung học ở Bắc Kinh sẽ có giáo án với ít nhất 8 giờ học AI mỗi năm. Học sinh từ 6 tuổi trở lên được dạy cách sử dụng chatbot và các công cụ trí tuệ nhân tạo, cũng như kiến thức chung về công nghệ và đạo đức AI.

Ủy ban Giáo dục Bắc Kinh cũng phác thảo các kế hoạch xây dựng chương trình giảng dạy AI lộ trình nhiều năm, kết hợp xây dựng hệ thống giáo dục và đào tạo AI chung cũng như triển khai hệ thống hỗ trợ và thúc đẩy nghiên cứu.

Thực tế, AI đã được đưa vào các cấp học tại Trung Quốc từ năm ngoái. Tháng 12/2024, Bộ Giáo dục Trung Quốc cho biết đã chọn 184 trường học Trung Quốc để thí điểm chương trình AI và lập trình. Bộ trưởng Bộ Giáo dục Huai Jinpeng khi đó nhấn mạnh trí tuệ nhân tạo là "chìa khóa vàng" cho hệ thống giáo dục của nước này.

Theo giới quan sát, đào tạo AI từ tiểu học sẽ tạo nên một thế hệ nhân lực mới giúp củng cố sức mạnh của Trung Quốc để giành chiến thắng trong các cuộc chiến AI, đặc biệt sau khi các mô hình DeepSeek và Manus bùng nổ.

Mọi ngành nghề đều ứng dụng AI

Tại một khu công nghiệp ở quận Bình Sơn, Thâm Quyến, một số mô hình AI công nghiệp đã được áp dụng để phân tích luồng dữ liệu từ hơn 2.000 thiết bị, cho phép dây chuyền sản xuất tự động tối ưu hóa thông số công nghệ gần 30 lần mỗi giờ. Đây chỉ là một ví dụ trong nỗ lực rộng lớn của Trung Quốc nhằm tích hợp AI cho sản xuất.

He Xiaopeng, Chủ tịch thương hiệu ôtô Xpeng, tin rằng trong lĩnh vực ôtô, kỷ nguyên AI đang đến gần và sẽ tạo ra hai thay đổi quan trọng. "Đầu tiên, AI đẩy nhanh sự ra đời của xe tự lái và thậm chí xe không người lái. Thứ hai, ngành công nghiệp ôtô đang bắt đầu hợp nhất với ngành robot", ông nói với báo giới tuần trước.

Năm 2024, sản lượng xe sử dụng "năng lượng mới", chủ yếu là xe điện, của Trung Quốc vượt 12 triệu chiếc, duy trì vị trí dẫn đầu thế giới trong năm thứ 10 liên tiếp. Zhang Yongwei của Viện nghiên cứu và chính sách phi chính phủ China EV100 đánh giá sáng kiến AI Plus là cơ hội chiến lược quan trọng đối với ngành công nghiệp ôtô Trung Quốc, đồng thời thúc đẩy làn sóng phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn cho phương tiện tự lái, xe điện kết nối và robot thông minh.

Dẫn số liệu nghiên cứu, Yongwei cho biết đến hết 2024, gần 200 mô hình AI tạo sinh được đăng ký và đưa vào sử dụng tại Trung Quốc, với hơn 600 triệu người dùng. Các cơ sở lắp đặt robot công nghiệp ở nước này chiếm hơn một nửa tổng số toàn cầu. Trung Quốc cũng dẫn đầu về phát triển tiêu chuẩn quốc tế cho robot chăm sóc người cao tuổi.

Theo nhà nghiên cứu AI Tian Feng, các sản phẩm nổi bật như DeepSeek đang là "chất xúc tác" để đẩy nhanh quá trình mở rộng AI. "DeepSeek chứng minh các mô hình chi phí thấp vẫn có thể đạt được những thành tựu đáng chú ý", Feng nói với Tân Hoa Xã.

Ông dự đoán trong 1-2 năm tới, các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ tích cực ứng dụng AI và các doanh nghiệp lớn sẽ phát triển các mô hình dành riêng cho từng lĩnh vực bằng cách sử dụng mã nguồn mở. "Chúng ta đang tiến gần đến điểm then chốt của AI Plus", ông nói thêm.

Phủ sóng trong đời thực

Trung Quốc có hơn 1,4 tỷ dân, với 1,1 tỷ người dùng Internet. Quy mô dân số và khả năng sản xuất hàng đầu giúp Trung Quốc có cách tiếp cận chủ động trong việc tạo và triển khai AI đến nhiều lĩnh vực, thúc đẩy công nghệ AI từ phòng thí nghiệm nghiên cứu ra đời thực.

"Điều tốt nhất vẫn chưa đến", Kai-Fu Lee, CEO của 01.AI và Chủ tịch Sinovation Ventures, nói với People's Daily. "Trung Quốc rõ ràng đang tỏa sáng về công nghệ, xây dựng các ứng dụng đáp ứng nhu cầu của người dùng và tạo ra giá trị kinh tế".

Chẳng hạn, ở lĩnh vực công nghiệp dược phẩm, việc phát triển một loại thuốc mới có thể mất 10 năm, tiêu tốn khoảng một tỷ USD. Tuy nhiên, AI được kỳ rút ngắn đáng kể con số này. Các chuyên gia dự đoán, trong vòng 5 năm tới, nghiên cứu thuốc bằng AI của Trung Quốc bước vào giai đoạn phát triển nhanh chóng, đảm nhiệm nhiệm vụ như tối ưu hóa phân tử, thiết kế lộ trình tổng hợp, tự động tạo, phân tích và sàng lọc thuốc.

Theo Chen Kaixian, viện sĩ hàn lâm khoa học Trung Quốc, AI có thể tạo ra giá trị tới 1.200 tỷ USD cho ngành dược phẩm. Trong khi đó, Xi Jianzhong từ Khoa Công nghệ tương lai thuộc Đại học Bắc Kinh cũng kỳ vọng các loại thuốc AI hỗ trợ tạo ra đầu tiên sẽ sớm được cơ quan quản lý chấp thuận.

Trong khi đó, các mô hình AI mà doanh nghiệp Trung Quốc tạo ra được áp dụng thực tế ngày càng sâu rộng. Cảng Ninh Ba - cảng container lớn thứ ba thế giới - đang sử dụng DeepSeek để điều phối luồng hàng hóa. Tương tự, các cảng lớn khác như Quảng Châu và Vũ Hán cũng triển khai. Nhiều trường đại học ở Thâm Quyến, Chiết Giang đã mở khóa giới thiệu DeepSeek cho sinh viên ngoài khối công nghệ.

Tại chợ Nghĩa Ô, "thủ phủ của mọi hàng hóa nhỏ trên thế giới" và cũng là khu chợ bán buôn lớn nhất Trung Quốc, các tiểu thương cũng bắt đầu ứng dụng công cụ AI để bán hàng. AI giúp tạo video quảng bá, dịch ngôn ngữ, tạo áp phích, thiết kế trang sản phẩm chi tiết để thu hút khách hàng, thậm chí xử lý đơn hàng với mục tiêu chinh phục cả thị trường trong nước lẫn toàn cầu.

Theo Ouyang Rihui, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Kinh tế Internet thuộc Đại học Tài chính và Kinh tế Trung ương Trung Quốc, với tốc độ phát triển công nghệ hiện tại, AI ngày càng thâm nhập sâu đến từng ngõ ngách của cuộc sống.

"Các mô hình ngôn ngữ lớn rất hữu ích trong lĩnh vực dịch vụ thông minh, như xử lý yêu cầu, trả lời, trao đổi. Việc biến chúng thành kỹ năng cơ bản sẽ là yếu tố tạo lợi thế cho các thương nhân bán hàng xuyên biên giới", Rihui nói với China News.

Theo báo cáo của Goldman Sachs Research vào tháng 2, việc áp dụng rộng rãi AI trong thập kỷ tới có thể thúc đẩy mức tăng trưởng hàng năm 2,5% trong tổng thu nhập quốc nội của Trung Quốc, đồng thơi đưa nước này đạt vị thế cao hơn nữa ở lĩnh vực công nghệ. "Tôi mong đợi năm 2025 là năm các ứng dụng AI của Trung Quốc thực sự phát triển và trở thành một trong những ứng dụng tốt nhất thế giới", Lee của 01.AI cho biết thêm.

Bảo Lâm tổng hợp

Thêm một AI của Trung Quốc gây sốt

DeepSeek và xu hướng nhân tài AI rời Mỹ về quê nhà Trung Quốc

DeepSeek được ví như 'Temu trong lĩnh vực AI'

Tại sao DeepSeek gây chấn động thế giới?

DeepSeek lan đến chợ bán buôn lớn nhất Trung Quốc